Arangkada of Leo Lastimosa for November 26, 2007

       SULBAD SA PIRACY

 

       Ang nagkalapad nga merkado sa pirated DVDs, VCDs ug CDs, bisan sa kampanya sa kagamhanan pagpitol ini ug sa awhag sa mga artista nga tahuron ang ilang hinagoan, angayng makapahinuklog sa kagamhanan.  Usa lang ni sa nagkadaghang mga timailhan sa kapakyas sa kagamhanan pagpatuman sa mga balaod.

        May mga pasangil nga pamostura rang kampanya batok sa piracy.  Nga aron lang ni pag-ulug-ulog sa mga langyaw aron nga di matulisok ang Pilipinas nga inutil.  Nga, sama sa naandan, mga kurakot ra gihapoy niburot.  Nga gihimong gatasan sa dagkong mga politiko ug mga opisyal sa kapolisan ang higanteng negosyo sa ilegal nga DVDs, VCDs ug CDs.  Gani, may mga nangampanya batok sa piracy niadto nga gipasanginlang nidaog sa mas dakong puwesto sa kagamhanan tungod sa dakong amot gikan sa mga pirata sa iyang kampanya.

-o0o-

        Sa pikas nga bahin, gihatagan sab og politikanhong kahulogan ang mainitong paghangop sa kinabag-an sa katawhan sa ilegal mga baligya.  Alang sa pipila ka tigpaniid, ang pagpamalit sa pirated nga mga produkto maoy makauuwaw nga pahinumdom nga labihan nang kalisod nga ang katawhan di nang kaabot sa mas taas nga presyo sa legal nga mga produkto.

        May mas radikal nga hubad:  Kay di pa man sila andam nga moalsa og armas ug moula sa ilang dugo human napaso sa nangaging "peke" sab nga mga rebolusyon, ang masa nipili ning maong matang sa rebelyon batok (1) sa kagamhanan nga way laing gihimo gawas sa pagbuktot nila sa dagkong buhis ug pagkawat sa ilang hinagoan, (2) sa mga negosyante nga way laing gitan-aw kon dili ang way kinutobang pagpaburot sa ilang ginansiya, ug (3) sa mga artista nga nagpaturagas lang sa pagwaldas sa ilang katigayonan ug pagsabwag sa ilang mga eskandalo.

-o0o-

        Gawas sa tokar-tokar ang kampanya ug paglingiw sa kapolisan nga nakakolekta og "tong" sa pirated nga mga baligya, ang labing dakong babag sa matinud-anong kampanya mao ang ekonomikanhong kaayuhan nga nahatag sa ilegal nga negosyo.

        Mahimo pang lalisan ang pangangkon sa vendors nga mas maayo na lang nga manginabuhi sila sa pirated kay sa shabu.  Apan lisod lalison ang dakong benepisyo sa mga konsumidor.  Ang presyo sa pirated 10% ra sa orihinal; ug kay masudlan na mag daghang pelikula ang usa ka disc, wa nang kaabot og P10 ang matag pelikula.

-o0o-

        Mas maayo tingaling mao ni tutokan sa kagamhanan ug sa mga haligi sa industriya sa pelikula:  Naapsan na sila sa panahon.  Inay suklan ang bag-ong teknolohiya, angayng angkunon ang kamatuoran nga ang ilang naandang presyo wa nay luna sa merkado.

        Angayng usbon ang paagi sa pagbaligya sa ilang mga produkto.  Ug di kinahanglang motan-aw sa layo, mahimo nilang sundon ang business model sa mga pirata.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 25, 2007

        GAPOS SA PAGASA

 

        Di mahimong pahiyuson ang kadaot nga namugna tungod sa sayop nga forecast sa Pagasa mahitungod sa Bagyong Lando pinaagi sa pag-ingon nga way makaseguro sa dagan sa bagyo.  Nga ang forecast usa lang ka pangagpas.  Nga wa pay kahimanan ni teknolohiya nga makatino sa kahimtang sa panahon.  Ug nga inay tungluhon ang Pagasa, mas maayong palambuon na lang ang atong kaandam sa umaabot nga mga katalagman.

        Dakong bahin sa atong kaandam sa katalagman nanukad sa forecast sa Pagasa.  Busa pila sa mga kinabuhi nga nakalas ug sa kabtangan nga naguba nga maluwas unta kon wa pa molikoy ang Pagasa?  Ug kon wa pay teknolohiya nga makasubay sa tukmang padulngan sa bagyo, nganong sakto man ang forecast sa CNN ug US Navy nga moigo si Lando sa Sugbo niadtong Lunes sa hapon nga, lahi sa Pagasa, wa man unta silay kahimanan dinhi sa Sugbo?

-o0o-

        Si Mayor Adelino Sitoy sa Cordova nipahibawo nako nga usa sa nameligro sa sayop nga pahibawo sa Pagasa nga Signal No. 1 rang Sugbo dihang nitugpa si Lando mao ang usa sa mga barko sa Roble Shipping nga gikan sa Leyte.  Kay wa man sila pugngi sa pagbiya sa pantalan, sa lawod na sila naabti sa bagyo ug diriyot gyod malunod kon wa pang katago dayon.

        Nameligro bang barko tungod sa kakuwang sa pangandam ug sa pagpabaya sa mga tripulante ug sa mga pasahero?  Dili.  Way dag-anan ang bisan unsang pangandam kon bagyuhon ka sa kalaworan.  Ang Philippine Coast Guard, bisan unsa kaalerto, di makapugong sa pagbiya sa mga barko sa pantalan kon way tukmang public storm warning signal sa Pagasa nga kasandigan.  Kon magbuut-buot silag gapos sa mga barko mameligro silang ikiha sa higanteng mga kompaniya sa barko.

-o0o-

        Nga mao say higot sa Departamento sa Edukasyon.  Masuspenso lang nilang klase pinasikad sa forecast sa Pagasa.  Bisan gihatagan og katungod ang mga tagduma sa eskuylahan paghunong sa mga klase, di sila mabasol nga wa papaulia dayon ang mga bata kay Signal No. 1 ra may giisa.  Ang mga tagduma sa billboards nga nangahugno makalukot unta sa ilang tarpaulins kon wa pa mabulilyaso ang Pagasa.

        Dakong inhustisya kon ang mga biktima na hinuon ni Lando ang basulon kay wa mangandam.  Mas makiangayon kon tun-an may sukaranan bang pagkiha sa kagamhanan sa dakong kadaot nga namugna sa sayop sa Pagasa.

-o0o-

        Sakto ang weather satellites sa CNN ug US Navy bisan wa silay kahimanan dinhi sa Sugbo kay ang hinungdan sa kasaypanan sa Pagasa di ang kahimanan kon dili ang ilang sistema.

        Si Direktor Oscar Tabada nakamatikod na sa pagpaspas ni Lando human nitugpa sa Leyte.  Apan di siyang kasukwahi sa sayop nga forecast sa ilang ulohang buhatan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com