Arangkada of Leo Lastimosa for April 14, 2012

Lagda sa checkpoint


Mahimong gutman ang kurakot nga mga polis sa bag-ong mga lagda sa checkpoints.  Nga di na nila maggamit pagpangilkil sa mga negosyante.  Ni sa pagpananom og mga ebidensiya batok sa mga kadudahan og dagway.  Ni sa pagdalidali pagsulbad sa kontrobersiyal nga mga kaso nga nakapaukyab sa publiko ug nakapahigwaos og kredito sa ilang mga labaw.

Mahimo sang mag-piyesta ang mga durugista ug ubang mga kriminal.  Kansang mga kontrabando mas dali nang makalusutlusot.  Kay ang bag-ong mga lagda, nga gitumong sa kadagkoan sa Kampo Crame pagpanalipod sa katungod sa mga sibilyan ug pagbadlong sa pangabuso sa kapolisan, kapahimuslan pagpalambo sa ilegal nga kalihokan.

Apan, suma sa sulti sa atong katiguwangan, mas maayo pa nga magpabilin sa gawas sa bilanggoan ang usa ka gatos ka kriminal kay sa pagkatanggong sa usa ka inosenteng tawo.

-o0o-

Ubos sa bag-ong mga lagda nga giluwatan ni PNP Director General Nicanor Bartolome, ang checkpoint kinahanglan nga hayag ang suga ug dunay klarong ilhanan.  Di na mahimong kalit lang nga tukuron sa ngitngit nga mga likoanan ug hilit nga mga barangay.

Kinahanglan sab nga dumalahon sa unipormado nga mga polis.  Di na mahimong maghukas ug magtaptap sa ilang nawong ang mga mag-checkpoint.  Gidid-an na sab ni Bartolome ang iyang mga sakop nga maggamit og mga sakyanan nga tinted ang bildo o way klarong license plate numbers.  Nga iyang gihulagway nga tentasyon sa pangabuso.

-o0o-

Kon maatlan og checkpoint, ang mga motorista gitambagan sa pagpahinay sa ilang dagan, pag-dim sa ilang headlights ug pagpasiga sa suga sud sa sakyanan.  Gipahibawo sila nga gidili na sa bag-ong mga lagda ang naandan sa kapolisan nga pag-abli sa pultahan ug compartments sa sakyanan.

Gawas nga giawhag sa PNP nga di mogawas sa ilang sakyanan ang mga motorista, gitambagan pa gyod nga mangandado sa tanan nilang pultahan.  Visual search ray gitugot.  Way katungod ang mga polis nga mokapkap sa lawas.  Di sab obligado ang mga motorista sa pag-abli sa glove compartment, trunk o bags.

-o0o-

Mahimong mangutana ang mga polis.  Gidasig ang mga motorista nga matinahuron nga motubag.  Gipahinumdoman hinuon ang publiko sa pagpatigbabaw sa ilang katungod, paghupot og klarong panghunahuna ug sa di pagkatarantar.

Gitambagan ang mga motorista sa pagtipig sa ilang driver's license ug rehistrasyon sa sakyanan.  Angay sang andamon ang ilang cell phone sa tanang higayon.  Gigiyahan pa gani nga andamong daan ang speed-dial numbers atol sa mga emerhensiya.  Aron nga makataho sa bisan unsang kalapasan sa labing daling panahon.

Kon nagduda pang mga polis unsay katuyoan sa bag-ong lagda sa checkpoints, gipasabot ni Bartolome ang mga motorista nga ang dali nila nga pagtaho sa mga pangabuso mahimong makaluwas sa uban pang umaabot nga mga biktima.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for April 13, 2012

Kalma nga tsunami


Ang kaguliyang sa Sugbo ug Negros Oriental tungod sa kahadlok sa tsunami niadtong Pebrero nasaksihan sab sa Indonesia niadtong Miyerkules.  Ang kaguliyang sa Sugbo ug Negros Oriental nanukad sa iresponsable nga pagpaburot sa lehitimong pasidaan sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs) sa posibleng tsunami human sa magnitude 7.0 nga linog niadtong Pebrero 6.
Ang kaguliyang sa nagkalainlaing bahin sa Indonesia nanukad sa lapad nga tsunami warning alang sa daghang mga nasud duol sa Indian Ocean.  Ug sa lab-as pa nga handumanan sa makalilisang nga tsunami human sa susama kakusog nga linog sa samang mga dapit nga nipatay og kapin sa 200,000 ka tawo walo ka tuig na ang nilabay.

-o0o-

Way kaguliyang nga nahitabo sa Sugbo ug ubang bahin sa Pilipinas.  Bisan sa tsunami warning niadtong Miyerkules sa hapon.  Di lang ni tungod kay naleksiyon nang mga Sugbuanon sa ilang pagpailad niadtong Pebrero.  Kon dili tungod sab kay naleksiyon nang hingtungdang mga buhatan sa gobyerno.
Pila lang ka gutlo human sa magnitude 8.6 nga linog sa Sumatra, Indonesia, si Phivolcs Director Renato Solidum Jr. nipasabot dayon nga wa maapil ang Pilipinas sa bisan unsang tsunami warning.  Ug nga layo rang kahigayonan nga moabot sa bisan asa natong baybayon ang dagkong bawod gikan sa Indian Ocean.  Kon duna man.

-o0o-

Bisan gagmay rang mga bawod nga niabot sa Indonesia ug Thailand, gipabakwet gihapon sa ilang mga gobyerno ang katawhan ngadto sa mas luwas nga mga dapit.  Taliwa sa kaguliyang sa mga molupyo, nga nisangpot sa pagkabara sa trapiko sa nalupa nga mga bahin sa Indonesia, daling napakatap ang mga opisyal sa gobyerno nga niggiya ug nipakalma nila.
Kasamtangan nga gitak-opan ang pipila ka tugpahanan ug mga pantalan.  Bisan anam-anam nang gilibkas ang tsunami warning sa pipila ka kanasuran.  Lahi kaayo sa nahitabo niadtong 2004.  Nga way nakapasidaan sa labing kabos nga mga molupyo nga gibanlas sa tsunami.

-o0o-

Ang kaabunda sa tukmang kasayuran ug ang kapaspas sa katin-awan sa dakong kalainan sa linog niadtong Miyerkules ug sa magnitude 9.1 nga linog niadtong 2004 nakapakalma sa mga Sugbuanon ug ubang mga molupyo nga layo ra sa linog.
Mao nga wa kabuylo ang mga way lingaw.  Nga modayon og panglawgaw sa susamang mga krisis.  Dihay pipila nga nipaukyab sa text messages, Facebook ug Twitter.  Apan wa nay ni-forward, ni-like, ni ni-retweet sa binuang nilang mga mensahe.

Hinaot nga lain ning kahigayonan sa pagkat-on.  Nga mas hapsay ang pagpangandam, kalikayan ang mas dagkong kadaot ug, labaw sa tanan, mas tim-os ang pangaliya alang sa mga biktima.  Kon di samotan sa sayop nga kasayuran ang daan nang bangis ug di kapugngan nga mga katalagman.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com