Arangkada of Leo Lastimosa for June 19, 2011

Sulbad sa baha

Kon simbako nakalimot na ta sa mahinungdanong mga pagtulon-an nga gihatag sa kinaiyahan atol sa cloudburst, kadtong kusog ug kalit nga uwan sa Metro Cebu nga nisangpot sa makalilisang nga baha sa mga dakbayan sa Sugbo ug Mandaue, niadtong Enero 25 ning tuiga, gipahinumdoman ta pag-usab sa laing kalit ug kusog nga uwan nga nisangpot sa di na sama kalapad nga pagbaha sa pipila ka bahin sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Biyernes sa hapon.
Kon hangtod karon nagdikidiki pa ang atong lokal nga mga opisyal sa pagtarung ug pagpalambo sa atong mga kanal sa di pa moabot ang sunod nga mas kusog nga uwan, panahon na nga ato silang apurahon.

-o0o-

Kon mga politiko ray pasagdan, di gyod malihok ang atong drainage system.  Di sila kahutdan og mga lusot:  Way kuwarta, di mosugot ang mga tag-iya sa pribadong mga luna nga maagian sa pagpalapad ug pagpalawom sa mga kanal, daghang kabalayan ang maigo kon tinud-on pagpadako ang mga kanal, wa tay dag-anan kay mas bangis na gyong panahon tungod sa global warming ug daghan pang ubang way kinutoban nilang pagarpar.
Di katabang sa atong kawsa nga ang mga kanal naa sa ilawom sa yuta, di makita sa mga botante kon, sama sa naandan, butangan sa ilang mga ngan ug mga nawong ang drainage projects.

-o0o-

Di ang Sugbo ray naproblema sa drainage.  Ang ubang mga dakbayan ug kanasuran nahiagom sab sa samang krisis.  Apan wa sila maluya sa kadako sa kuwarta nga gikinahanglan.  Ug wa sila magpalingla sa ubang mas taphaw nga mga hinungdan sa pagpasagad lang hangtod nga mahitabo ang mas dakong katalagman.
Pipila nila nangutang og kuwarta gikan sa nasudnong gobyerno ug pribadong mga bangko.  Ang uban nipahamtang og users fee aron nga katabangan sa pribadong sektor ang dakong gastohan.  Nakumbinser sila paglihok dihang namatngonan nga mas dako ang kadaot sa mga kinabuhi ug kabtangan sa katawhan kon bahaan matag bunok sa uwan.

-o0o-

Ang mga dakbayan ug kalungsoran nga nakasulbad sa problema sa drainage nangisog pagbalhin sa kaliboan ka kabalayan nga nakababag sa pagpadako sa mga kanal.  Apan sukwahi sa gihimo ni Cebu City Mayor Michael Rama gibayran nila ang mga naapektahan ug gipahimutangan sa mga luna nga makapadayon gihapon sa naandang panginabuhi.
Sukwahi sa pagpili ni Rama sa labing kabos nga mga molupyo sa tampi sa sapa sa Mahiga sa Mabolo, gibalhin nila pag-apil ang higanteng mga bay patigayon nga nakababag sa mga kanal.  Labaw sa tanan, gi-edukar nilang katawhan pinaagi sa media sa kadako ug kadinalian sa suliran ug busa kinahanglang unahon pag-atiman.  Ila ang lunsay nga political will.  Di sama sa kang Rama nga political will batok lang mga di makasukol niya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 18, 2011

Ilad sa Saudi

Sugbuanong OFWs sa Riyadh, Saudi Arabia maoy labing uwahing nabiktima sa mapahimuslanon nga overseas placement agency.  Nangaplay sila pagka-welder kay nadani sa gisaad nga suholan nga 1,200 Saudi Riyals (P14,000) matag buwan.  Apan dayon nilang biya sa Pilipinas, namatikdan nilang giusab ang ilang kontrata ug uwahi na ang pagreklamo.
Dayong sakay nila og ayroplano sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA), nakit-an nila nga gitabonan og white ink ang ilang posisyon nga "welder" ug gisapawan og "laborer."  Nakugang sab sila pagkakita nga gilaslasan ang ilang suholan og katunga ngadto sa 600 Saudi Riyals (P7,000) ang buwan na lang.  Apan naglibog asa dangop maong nahinayak paglarga.

-o0o-

Pag-abot nila sa Riyadh, natinuod ang ilang kahadlok.  Gihimo silang mga kargador ug P7,000 ra gyod ang nadawat nga suholan.  Apan wa sila kahibawo asa makasumbong sa ilang suliran.  Way nakatudlo nila asa ang Embahada sa Pilipinas.  Maayo na lang nga usa nila nakatipig sa numero sa telepono sa DYAB Abante Pa, Bisaya! maong nagkasabot silang manawag namo aron magpatambag.
Apan nagdumili sila pagtug-an sa ilang mga ngan.  Tungod sa kahadlok nga mahibaw-an sa placement agency nga nangreklamo sila, isumbong sa ilang employer sa Riyadh, gukdon ug apikihon na hinuon didto sa Saudi ug i-blacklist pa gyod ug di nang dawaton sa ubang ahensiya ni makapanrabaho sa bisan asang nasud.

-o0o-

Ang job order nga gi-aplayan sa Sugbuanong OFWs aprobado sa Philippine Overseas Employment Administration (POEA) ug makabugkos sa placement agency ug sa ilang girepresentahan nga principal sa Riyadh.  Ang pag-usab sa trabaho ug paglaslas sa suholan dakong kalapasan sa kontrata tali sa OFWs, ahensiya ug principal ubos sa pagtugot sa POEA.
Giawhag namo ang OFWs sa pag-awhag sa ilang mga kapamilya nga nahibilin sa Sugbo sa pagdangop sa POEA Visayas nga giduma ni Direktor Evelia Durato.  Makatabang sa ilang kawsa kon masumiter nila ang mga dokumento sa panrabaho aron mas sayon nga masubay sa POEA unsa nga placement agency ang angayng patubagon.

-o0o-

Ingon ini kamasulub-on ang kahimtang sa OFWs.  Bisan inatubangay ang pagyatak sa ilang mga katungod, wa silay mga buhatan sa gobyerno nga klarong kadangpan.  Ang POEA ug ubang mga buhatan labihan sab kahaguka nga nituman sa ilang trabaho kay mahimo ra man diayng palutsan og inusab nga mga dokumento dayong lupad sa OFWs sa tugpahanan.
Ang placement agency nga gireklamohan sa OFWs gikatahong may sangang buhatan sa Dakbayan sa Sugbo.  Hinaot nga silang Durato ug kaubanan di magmakuli pagtabang sa mga biktima.  Inay nga sundon ang pagpabadlong sa ubang mga opisyal ug mga buhatan sa gobyerno nga nitambag sa OFWs nga susama og kahimtang sa pag-agwanta ug pagpakahilom na lang kay tingali og silay ikiha og breach of contract.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com